Een prachtige reis naar het mooie Toscane in Italië. We bezochten mooie eeuwenoude steden, botanische tuinen, tuinen bij de Medici-villa’s en een heuse citruskwekerij.
Foto’s tuinreis naar Toscane (pdf)
De tuinreis van 2016 was een 8-daagse reis naar Toscane in Italië. Voor velen is Toscane het paradijs op aarde. De groene, glooiende heuvels, de rijen donkergroene cipressen, een prachtige kuststrook. Midden in dit prachtige landschap bevinden zich ook nog eens schitterende parken en tuinen, die stuk voor stuk een bezoek meer dan waard zijn. Het accent van deze reis lag uiteraard op de tuinen, maar er werd ook ruim aandacht besteed aan de cultuur. Toscane is de regio waar bij uitstek de Italiaanse renaissance in de 14e eeuw wortel schoot en in 15e en 16e eeuw tot grote hoogte steeg. Het unieke artistieke erfgoed van deze regio bestaat uit literatuur, architectuur, schilderkunst, beeldhouwkunst en natuurlijk prachtige tuinen.
Wij bezochten in Toscane prachtige villatuinen. Meestal ’s ochtends, waarna ’s middags vrije tijd is in 4 mooie Toscaanse steden: Lucca, Florence, Siena en Pisa.
Op weg naar en van Italië bezochten wij ook in Frankrijk en Zwitserland een aantal botanische tuinen zoals die van Metz, Zürich en Basel. Wij sloten deze mooie reis af met een afscheidsdiner in Zaal Geraats in Grathem.
Zaterdag 7 mei Botanische Tuin in Metz
Dit landschappelijke park biedt een grote rijkdom aan beplanting met een rozentuin, cypressen, een geurentuin, palmbomen, cactussen en orchideeën.
Zondag 8 mei Botanische Tuin Zürich
Maar weinig mensen weten dat Zürich haar eigen tropisch regenwoud heeft. Ook grote oerwouden en woestijnachtige omgevingen zijn te bezichtigen, je ziet het allemaal in de botanische tuin van Zürich. De tuin is aangelegd door de universiteit van Zürich, er wordt regelmatig onderzoek gedaan naar planten. Je kunt de tuin ieder seizoen bezoeken, er is altijd genoeg boeiend en bloeiend groen te zien. De totale tuin heeft een oppervlakte van 53.000 m2 waarop 9.000 verschillende plantensoorten te zien zijn. Geniet van de geurige en kleurige bloemen.
Maandag 9 mei Villa Garzoni, Collodi
Villa Garzoni in Collodi heeft één van de meest compleet gebleven Italiaanse renaissance-tuinen, met daarin de zo typische opvolging van een bovenbouw met ruige natuur en klas-sieke godenbeelden, daarna stroomt het water door een bosco naar een tussenstation met een artificiële grotto, om daarna af te dalen naar een formele parterre waar de geest het dan duidelijk gewonnen heeft van de materie. Verder is er een doolhof van bamboe. De tuin wordt al geruime tijd gerestaureerd, maar als prototype zeer de moeite waard van een bezoek.
Villa Garzoni ligt in Collodi, het stadje in Toscane waarnaar de geestelijk vader van Pinoccio is vernoemd. Deze man heette eigenlijk Carlo Lorenzini. Hij wilde echter niet bekend worden onder zijn eigen naam en koos als pseudoniem de naam Collodi, naar het plaatsje waar zijn moeder geboren was. In dit plaatsje vind je nu het Parco di Pinocchio.
Lucca vrije tijd (facultatief: museum , botanische tuin)
Lucca is de hoofdstad van de provincie Lucca in de regio Toscane en telt 85.000 inwoners (2010). De stad is een van de rijkste steden in Noord-Italië, ligt zo’n 25 km ten noordoosten van Pisa en circa 80 km ten westen van de regiohoofdstad Florence. Lucca heeft een lange historie. Het is ooit waarschijnlijk door de Etrusken (het Etruskische woord “luk” betekent “moeras”) gesticht. De stad is geheel ommuurd; de wallen vormen het domein van voetgangers en fietsers.
Binnen de stadsmuren, tussen Porta Elisa en Porta S. Pietro, plaatselijk bekend als de Romeinse helling, begraafplaats voor de gemartelden, de interdicten en de ketters, en van de XVIe tot de XVIIIe eeuw een voetbalveld, wilde de hertogin Maria Luisa de Bourbon in 1820 een botanische tuin realiseren met de functies van een laboratorium met wetenschappelijke experimenten, in samenwerking met de Universiteit van Lucca, onder toezicht van Bernardini Orsetti.
Door de jaren heen verrijkt met zeldzame en exotische planten, die tevens een plek vonden in de parken van de adellijke villa’s, is het verrijkt met een lieflijk meertje vol inheemse fauna. Rijke verscheidenheid aan typische planten uit de bergen van Lucca, geneeskrachtige en eetbare planten, terwijl in het Botanisch Museum waardevolle en oude kruiden en duizenden gedroogde planten worden bewaard. Van groot belang zijn de monumentale kassen, allemaal gerestaureerd; een interessante bibliotheek bevat waardevolle teksten over plantkunde, een bevestiging van wetenschappelijke en educatieve waarde die de Botanische Tuin sinds zijn oprichting heeft.
Dinsdag 10 mei Villa Gamberaia, Settignano
Deze villa is gedurende de laatste wereldoorlog zwaar beschadigd geraakt, maar gelukkig weer geheel gerestaureerd. De tuin rondom de villa staat bekend als één van de mooiste en best onderhouden tuinen van Italië.
Cipressen, vormsnoei in Taxus en Buxus, standbeelden en ornamenten, alle onderdelen van een superieure renaissancetuin zijn hier aanwezig. In de tuin is opvallend veel kleur aanwezig: in het voorjaar rozen en pioenen, aangevuld met éénjarigen en kuipplanten.
Florence vrije tijd (facultatief Boboli tuinen)
Florence of Firenze is de hoofdstad van de regio Toscane en ligt aan de rivier de Arno. Het is de bakermat van de renaissance en daarmee een van de bekendste cultuursteden van Europa. Het was de geboorte- of verblijfplaats van bekende historische figuren zoals Brunelleschi, Donatello, Leonardo Da Vinci, Nicolo Machiavelli, Michelangelo, Galileo Galilei, Catharina de Medici en Dante Alighieri. Florence is de meest uitgesproken renaissancestad van Italië. Nergens anders in Italië bevinden zich zoveel gebouwen en kunstwerken uit deze periode. De bouw van de Duomo werd begonnen door Arnolfo di Cambio in 1296, voortgezet door Giotto, waarna Brunelleschi (1420-1436) de koepel plaatste.
Palazzo Vecchio werd eveneens ontworpen door di Cambio en voornamelijk gebouwd tussen 1298 en 1314. Het paleis werd bewoond door de familie de Medici totdat Cosimo I zijn zetel naar het Pitti-paleis verplaatste aan de andere kant van de rivier de Arno. Om er te komen, moet men de over de Ponte Vecchio, die is gebouwd in 1345. Er bovenop is de Corridoio Vasariano, die ontworpen is in 1565. Deze brug is kenmerkend door bovengenoemde corridor en de vele winkels op de brug
De Boboli-tuinen liggen achter Palazzo Pitti in Florence in Italië. Ze werden in de 16e eeuw aangelegd voor Eleonora van Toledo, de echtgenote van Cosimo I de’ Medici. Boboli is de koningin van alle Toscaanse tuinen, de meest uitgewerkte en theatrale coproductie van Natuur en Kunst. De formele delen bestaan uit in patronen gesnoeide buxushagen die naar bosjes van eiken en cipressen leiden. Het park wordt ‘bewaakt’ door een peloton standbeelden. Vele ervan stammen uit de Romeinse periode, andere zijn dan weer absurde maniëristische werken zoals de hofnar van Cosimo I die als Bacchus, zittend op een schildpad, door Cioli werd vereeuwigd.
Het park werd verschillende malen uitgebreid om ten slotte in de 17e eeuw de huidige omvang te bereiken. De tuin heeft diverse kunstwerken zoals de: Grotta Grande, het Amfitheater, de obelisk (deze van Ramses II uit Heliopolis, werd destijds door de Romeinen naar Rome gebracht), een granieten bekken, de Neptunusfontein en het Belvedere Fort.
Woensdag 11 mei Oscar Tintori, citruskweker
Wij bezochten de beroemdste citruskwekerij van Europa: Oscar Tintori. We werden rondgeleid door een Italiaanse schone in het ‘Hesperidarium’ waar honderden citrusbomen groeien. Ook werden wij hier onthaald op een heuse Italiaanse lunch. Velen van ons kochten een echte Tintori-citrus.
Siena vrije tijd
Siena is de hoofdstad van de gelijknamige provincie Siena. Door het zeer goed behouden middeleeuwse stadsbeeld en zijn bijzondere geschiedenis behoort Siena tot de meest belangrijke toeristentrekkers van Italië. Sinds 1995 staat de historische binnenstad van Siena op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.
De Kathedraal van Siena (Duomo di Siena), waarvan de bouw in de 12e eeuw werd aangevangen, is een van de grote voorbeelden van Italiaanse gotische architectuur. De hoofdfaçade ervan werd in 1380 voltooid. Hierbinnen bevindt zich de bekende gotische achthoekige preekstoel, die door Nicola Pisano (1266-1268) is vervaardigd, ondersteund door leeuwen, en het labyrint dat in de vloer is ingelegd, en waar boetedoeners op hun knieën overheen kruipen. Het baptisterium bevindt zich in Siena op een bijzondere plaats: onder het koor van de kathedraal. Het schelpvormige Piazza del Campo, het stadsplein, is een andere architectonische schat en staat bekend als locatie van de Palio, een paardenrace die sinds 1287 gehouden wordt in het centrum van Siena.
Donderdag 12 mei Pisa vrije tijd
Pisa is een stad nabij de mond van de rivier Arno.Het is tevens hoofdstad van de provincie Pisa. De stad is vooral beroemd om zijn “scheve toren”.
Kort na het begin van de bouw in 1173 begon de toren al over te hellen. Doordat men loodrecht verder bouwde is de toren niet alleen scheef maar ook krom. De Toren van Pisa is de vrijstaande klokkentoren (een campanile) bij de kathedraal van Pisa (Duomo di Pisa). Deze middeleeuwse kathedraal, gewijd aan Maria, vormt het hart van het Piazza dei Miracoli. Op dit wondermooie plein bevindt zich ook nog een Baptisterium. Dit is met een omtrek van 107,25 meter en een hoogte van 54.86 meter de grootste doopkapel in Italië.
Villa Reale, Marlia
Een groots complex, dat al generaties bewoond wordt door telgen van verschillende adellijke families, die tevens te boek staan als kunstbeschermers. De ouders van de huidige eigenaren hebben een ingrijpende renovatie uitgevoerd, zodat alle bouwwerken op het terrein weer de nodige jaren kunnen doorstaan. De tuinen bezitten een klassiek assenstelsel, een formele vijver met standbeelden, ornamenten, balustraden en een waterval met grotto.
Villa Reale heeft een antieke oorsprong maar werd volledig herbouwd in de XVII eeuw samen met het Palazzina dell’Orologio en de tuin. In 1811 dwong Elisa Baciocchi, bevelhebster van Lucca en zus van Napoleon, de familie Orsetti het landgoed af te staan waarna ze het verbouwde tot iets koninklijks. De tuin werd aanzienlijk uitgebreid waarbij ook de nabijgelegen Villa del Vescovo uit de XVI eeuw werd betrokken. In de opbouw van het park bleven delen van de zeventiende eeuwse villa intact zoals de vijver met haar spel van water, de prachtige citroentuin met visvijver, het bijzondere plantenperk en de hoge geometrische taxushagen.
Villa Torrigiani, Camigliano tuin + villa
Bezoek aan huis en tuin. Nadat het eerst een klooster was geweest, volgde een transformatie tot villa, voor een deel opgetrokken in barokke stijl en deels nog steeds in renaissancestijl. Het lijnenspel in de tuin is nog steeds volgens de traditie van de renaissance. De trappartij is beroemd en heeft in de loop der jaren menige foto gesierd. Een ander bekend onderdeel is de ‘Giardino Segreto’, de geheime tuin, ook wel de Tuin van Flora genoemd, compleet met buxushagen, een tempeltje en bedriegertjes.
De villa werd gebouwd in de tweede helft van de zestiende eeuw en werd volledig getransformeerd door Alfonso Torregiani in het begin van de achttiende eeuw. De tuin wordt gedomineerd door de imposante façade van de villa en heeft gedeeltelijk de achttiende-eeuwse structuur weten te behouden. Aan de achterkant is de tuin gevormd door een grote ronde vijver. Het park rechts van de villa heeft galerijen, standbeelden, fonteinen, de geheime tuin van flora en een nimfentempeltje. Wij hadden ook een rondleiding in de eeuwenoude villa. De villa onderscheidt zich van andere villa’s in Toscane door de veelkleurige gevel van het hoofdgebouw verkregen met behulp van verschillende materialen: steen grijs en tufsteen afwisselend gele pilaren en bogen, marmeren beelden van wit, oker pleisterwerk aan de onderkant met de bovenste deel in wit. Binnen is er een elliptische trap, versierd met stucwerk en andere versieringen. Ook is er een theater.
Vrijdag 13 mei Botanische Tuin Basel (deze kon door onvoorziene omstandigheden niet bezocht worden)
Ben je gek op bloemen, dan is de Botanische Universiteitstuin in Basel zeker de moeite waard om te bezoeken. De Botanische Universiteitstuin in Basel is de oudste in het Duitssprekend gebied. In 1589 is de tuin opgericht naast de universiteit. De tuin is eigendom van de universiteit maar is ook gratis toegankelijk voor bezoekers. De grootste orchideeënverzameling van Zwitserland, ruim 1400 soorten, zijn hier te bezichtigen. De tuin werd eerst gebruikt als privétuin voor artsen en apothekers voor het ontwikkelen van allerlei remedies. Verschillende herbaria en manuscripten die uit die periode dateren, bewijzen dat de inwoners van Basel al zeer vroeg met botanie bezig waren. In de Botanische Tuin kan je je laten rondgidsen door de audiotours (verkrijgbaar in verschillende talen), maar je kan natuurlijk ook op eigen houtje rondlopen.
Zaterdag 14 mei Tuin van de Smaak (Garten ohne Grenzen) Laquenexy (Metz)
Deze oude experimentele boomgaard is nu verrijkt met diverse tuinen. De ontwikkeling van deze tuinen, met de nadruk op smaak, is georganiseerd door de landschapsarchitect Pascal Garbe. Elke kamer heeft een bepaald thema. Het gaat van een citruscollectie tot een bloementuin en een groentetuin van een levensgenieter.
Deze tuinen maken deel van de Algemene Raad van de Moezel en behoort tot de ”Tuinen zonder grenzen” en is ook beschouwd als een ”Opmerkelijke Tuin”. U vindt ter plaatse een winkel en een cafetaria. Ook is er een doolhof van de verschillende soorten vruchten, een moestuin der nieuwsgierigheid, een tunnel van pompoenen en een tuin met eetbare bloemen.
Afscheidsdiner in Zaal Geraats in Grathem
Voor informatie over de komende tuinenreis naar York kan men zich wenden tot Wim Rutten.